ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜ.ΠΕΡΡΙΚΟΣ (4 Φεβ.1943) - ΕΞΕΤΕΛΕΣΘΗ ΥΠΟ ΤΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ

Η ομιλία της κας Ανθής Πάγκα - Περρίκου, η οποία αναφέρθηκε στην προσωπικότητα και τη δράση του Κώστα Περρίκου,κατά τον εορτασμό της ημέρας της ΠΕΑΝ Καλλιθέας,τον Μάρτιο του 2009.

Τα αδέλφια μου κι εγώ μεγαλώσαμε ακούγοντας για τον ηρωισμό του πατέρα μας και την αγάπη του στην πατρίδα μας. Προσπαθήσαμε στην ζωή μας να μην παρεκκλίνουμε από τις υποθήκες που μας άφησε στο τελευταίο του γράμμα. Πάντα όμως αναρωτιόμουνα ποιος ήταν αυτός ο άνδρας, που σε τόσο νεαρή ηλικία οραματίστηκε την ενωμένη Ευρώπη, τη διεθνή συνεργασία και έκανε αυτές τις σκέψεις και αυτές τις πράξεις κατά του εχθρού.

Κάθισα λοιπόν και έγραψα σε μερικές σελίδες την ζωή του. Όταν τελείωσα θαύμασα τον άνδρα και ένοιωσα περήφανη που ήταν ο δικό μας πατέρας. Σκέφθηκα λοιπόν να τον γνωρίσω και σε σας. Εδώ, θα ήθελα να μου επιτρέψετε να κάνω μια μικρή αναφορά στην μητέρα μας. Έμεινε μόνη σε ηλικία 35 ετών με 3 ανήλικα παιδιά μέσα στην Κατοχή. Πάλεψε σκληρά για να μας μεγαλώσει χωρίς να ακούσουμε ένα «αχ» να βγαίνει από το στόμα της και πάντα με πρότυπο τον πατέρα μας, μάς έμαθε να αγαπάμε την πατρίδα και τον άνθρωπο. Έφυγε από την ζωή τριγυρισμένη από παιδιά και εγγόνια που την υπεραγαπούσαν. Για μας, τα παιδιά της, ήταν κι εκείνη μια ηρωΐδα.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΠΕΡΡΙΚΟΣ

Γεννήθηκε τον Απρίλη του 1905 στο χωριό Καλλιμασια της Χίου. Γονείς του, ο Δημήτριος Περρίκος και η Ανθή, το γένος Στεφανίδη.Μετά το χωρισμό των γονιών του, από δυο ετών τον φροντίζουν δυο καλόγριες, αδελφές του πατέρα του, στο Μοναστήρι του χωριού. Έμεινε κοντά τους μέχρι τα 8 χρόνια του. Σε ηλικία 11 ετών χάνει τον πατέρα του, που πεθαίνει στην Νέα Υόρκη.Τελειώνοντας το δημοτικό Σχολείο, το ίδιο καλοκαίρι, έπιασε δουλεία σε ένα φαρμακείο με σκοπό να βγάλει τα έξοδα του για να συνεχίσει στο Γυμνάσιο. Τότε ήλθε από την Αίγυπτο η αδελφή του πατέρα του και τον πήρε μαζί της στην Αλεξάνδρεια. Εκεί τελείωσε την Γυμνασιακή του μόρφωση στα σχολεία της τότε ανθούσας Ελληνικής παροικίας. Έμαθε την Αγγλική γλώσσα δι αλληλογραφίας και δι αλληλογραφίας σπούδασε αεροπλοΐα. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1925 για τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις και στις 19.5.1926 ενεγράφη στη δύναμη της Στρατιωτικής Σχολής Αεροπλοΐας. Στις 27.1.1927 ήταν πτυχιούχος οδηγός αεροπόρος. Την 31.3.1932 ήταν Ανθυποσμηναγός. Το 1929 παντρεύτηκε την Μαρία το γένος Δεληγεώργη και απέκτησε 3 παιδιά. Σταθμός στην ζωή του, η γνωριμία του το 1934 με τον νεαρό πανεπιστημιακό Δάσκαλο Παναγιώτη Κανελλόπουλο ο οποίος πιστεύοντας ότι το κράτος θα πάει μπροστά μόνο με συσπειρωμένο το σύνολο των εθνικών Δυνάμεων ιδρύει το «Ενωτικό Κόμμα». Ο Κ. Περρίκος από τα πιο δυναμικά στελέχη του κόμματος, δημοσιογραφεί στην εφημερίδα του κόμματος «Ελληνική Φωνή». Αρθρογραφεί στην «Ελληνική Φωνή», όπως και την εφημερίδα «Εστία» ενυπόγραφα, επισημαίνει ότι η αεροπορία μας δεν είναι αξιόμαχη και ζητεί συγχρόνως την κοινή προσπάθεια όλων των Ελλήνων για την απόκτηση Πολεμικής Αεροπορίας, ανάλογης με τις προσδοκίες που πρέπει να στηρίζονται σ αυτήν. Επίσης για την ίδρυση κρατικής αεροβιομηχανίας και την απαλλαγή της Ελλάδας από ξένες πολιτικές και οικονομικές επιρροές στην εκλογή διαφόρων τύπων αεροσκαφών. Επίσης αρθρογραφεί περί εθνικής Αμύνης και περί εθνικής Οικονομίας. Αυτές του οι ενέργειες είχαν σαν συνέπεια τη σύλληψη και φυλάκιση του. Στη δίκη που ακολούθησε, δικαιώθηκε και αθωώθηκε, αλλά η Αεροπορία τον απέταξε από τη δύναμη της, την 27.4.1935 σε ηλικία 30 ετών. Τότε ήταν Υποσμηναγός.

Στις 15.9.1938 με επιστολή αίτησης του προς τον τότε κυβερνήτης χώρας και τον Υπουργό Αεροπορίας, επειδή διέβλεπε να πλησιάζει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ζητεί: «εν όψει των επερχομένων διεθνών γεγονότων ζητώ να ανακτήσω το δικαίωμα να πολεμήσω υπέρ της Ελλάδος, δικαίωμα ούτινος εστερήθην, διότι ευτυχώς δεν είχον και δεν απέκτησα αλλοίαν περί του στρατιωτικού όρκου και των καθηκόντων μου αντίληψιν. Διά την ανάκτησιν του πολυτίμου τούτου δικαιώματος θα ήρκει ως κάλλιστα γνωρίζετε η έγγραφη μου εις τα στελέχη της εφεδρείας».
Με την κήρυξη του πολέμου την 28.10.1940 επανέρχεται απευθυνόμενος στο Υπουργείο Αεροπορίας Γραφ. Επιτελάρχου με την υπ? αριθμό Πρωτοκόλλιυ 47470/30.10.1940 αίτησή του και ζητεί την ανάκληση του στην ενεργό υπηρεσία και γράφει: «Ως ήτο φυσικό την πρωΐαν της 28ης Οκτωβρίου παρουσιάσθην αυθορμήτως εις το αρμόδιο Γραφείο του καθ υμάς Υπουργείου και παρεκάλεσα όπως μου επιτραπεί να εκπληρώσω το ύψιστον προς την πατρίδα καθήκον μου. Ατυχώς μου εδόθη αόριστος απάντησις. Μετ αναμονήν δυο ημερών επανέρχομαι εγγράφως επί της αιτήσεώς μου ταύτης με την παράκλησην όπως γίνουν δεκταί αι υπηρεσίαι μου υφ οιανδήποτε ιδιότητα, νυν ότε και εις ξένους φιλέλληνας ενδέχεται να επιτραπή όπως αγωνισθούν υπέρ της Ελλάδος». Η αίτηση έγινε δεκτή την 23.11.1940 με εντολή να παρουσιασθεί εις το Γενικό Στρατηγείο μέχρι την 25-11-1940.
Από το μέτωπο που εστάλη, σε επιστολή του τον Νοέμβριο του 1940 στον φίλο του Αναστάση Κανελλόπουλο (αδελφό του Παναγιώτη) γράφει: «Είμαι καλά. Οι δυο αυτές λέξεις δεν έχουν πια το στερεότυπο νόημa τους. Το «είμαι καλά» σημαίνει ότι είμαι ευτυχισμένος και μαζί περήφανος, γιατί μπορώ πλέον να λέγω ότι ανήκω σ εκείνους που με ένα μεγαλειώδη, με έναν ελληνοπρεπή τρόπο αγωνίζονται εναντίον των βαρβάρων της εποχής μας, ανήκω σ εκείνους που προετοιμάζουν την αύριον της ανθρωπότητας, στους εργάτες μιας νέας εποχής, της εποχής που θα φέρει στους αιώνες ανεξίτηλα τα ίχνη της σφραγίδας της ελληνικής ιδέας».
Ο Κώστας Περρίκος είχε ξεκαθαρισμένες ιδέες, γιατί πολεμούσε στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την κατάρρευση του Μετώπου το Υπουργείο Αεροπορίας τον θεώρησε απολυθέντα από 1.5.1941. Ο Κ. Περρίκος πνεύμα αδούλωτο και ανήσυχο με τον γυρισμό του από το μέτωπο συνέλαβε και εφάρμοσε χωρίς δισταγμούς παραμερίζοντας ακόμη και την αγάπη του προς την γυναίκα του και τα παιδιά του μπροστά στην αγάπη του για την πατρίδα ένα μεγαλόπνοο πρόγραμμα δημιουργίας ενός εθνικού Στρατού που τον ονόμασε «Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών». Το Μάιο του 1941 αμέσως μετά από την απόλυση του από τις τάξεις του Στρατού, εκδίδει το 1ο φύλλο της παράνομης εφημερίδας «Μεγάλη Ελλάδα», τον Νοέμβριο του 1941. Ανήσυχο πνεύμα όπως ήτανε άμα ένοιωθε, πίστευε και πειθόταν πως έπρεπε να γίνει κάτι, το αναλάμβανε ο ίδιος γιατί θεωρούσε τον εαυτό του υποχρεωμένο να το κάνη. Και αφού αποφάσιζε και το αναλάμβανε δεν σταματούσε πια ούτε μπροστά στο θάνατο. Στις 28.10.1941, πρώτη επέτειο της κηρύξεως του πολέμου, τύπωσε και μοίρασε μια προκήρυξη για να θυμίσει στον εαυτό του και τους άλλους γύρω του ότι ο πόλεμος δεν είχε χαθεί.

Μην ξεχνάμε την 28η Οκτωβρίου 1940. Είναι η ημέρα που αποδείξαμε ότι η Ελλάς είναι το σύμβολο της Ελευθερίας, της οποίας η Σημαία συμβολίζει στην Ακρόπολη του Ιησού μεταξύ δυο ληστών.
Έλληνες - Ελληνίδες - Ελληνόπουλα - Ελληνοπούλες να είμαστε πάντοτε έτοιμοι και μην ξεχνάμε ότι είμαστε οι σκλαβωμένοι Νικητές.

ΕΣΠΟ (Γλάδστωνος καί Πατησίων)

Ο Κώστας Περρίκος ήταν Δημοσιογράφος, εργάτης, έμπορος, στρατιώτης ρήτορας. Μισούσε όλους τους δυνάστες, ξένους και δικούς, αγαπούσε όλους τους εργαζόμενους, προστάτευε τους αδυνάτους. Δεν είχε άλλο σκοπό στη ζωή του παρά να κάνη το καλό, απέφευγε τις διαφημίσεις, περιφρονούσε το θάνατο, λάτρευε την Ελλάδα.
Μια μαρτυρία του ίδιου φανερώνει τους λόγους που τον έκαναν να δημιουργήσει οργάνωση αντίστασης.
«Όταν γυρίσαμε από την Αλβανία, εκεί που είχαμε πολεμήσει με το χαμόγελο στα χείλη, είδα γύρω μου το χαμόγελο να έχει χαθεί. Είδα πράγματα που δεν ήθελα να δω. Είδα μια Αθήνα αλλιώτικη, μια Αθήνα σακατεμένη. Οι σκηνές στους δρόμους με αρρώσταιναν. Το ίδιο και τα πρόσωπα των ανθρώπων προ παντός τα πρόσωπα των παιδιών».
Τον Αύγουστο του 1942 δημιουργεί νέα αντιστασιακή ομάδα με τον τίτλο ΠΕΑΝ (Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζόμενων Νέων), που για δυο μήνες συνυπάρχει με τη Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών..
Η ΠΕΑΝ εκδίδει εφημερίδα, τη «Δόξα», και το πρώτο φύλλο της κυκλοφορεί τον Απρίλιο του 1942. Ο σκοπός της ΠΕΑΝ πέρα από την κυκλοφορία του παράνομου τύπου είναι και η εκτέλεσις σαμποτάζ σε βάρος του εχθρού. Για το σκοπό αυτό δημιουργείται ο «Ουλαμός Καταστροφών» με επικεφαλής τον ίδιο τον Κ. Περρίκο.
Οι συμμαχητές του μιλούν για αυτόν: «Ήτανε φωτιά, δυναμίτης, δεν τον κρατούσες με τίποτα. Ήθελε να πολεμήσει. Ήτανε σίφουνας. Μόνος του έβρισκε τα εκρηκτικά, αυτός καθόριζε τους στόχους, έβρισκε χρήματα, αυτός είχε ψυχή. Ήταν μαχητής, ήταν στρατιώτης δεν ήταν συνωμότης.
«Ήταν μπουρλοτιέρης, ήξερε να εμπνέει, να ορμάει».
Και τι δεν έκανε ο νέος αυτός που τον λάτρευαν οι φίλοι του. Μάζευε χρήματα που χρειαζόντουσαν για την οργάνωση, έγραφε άρθρα, παρακολουθούσε την εκτύπωση της εφημερίδας, επέβλεπε τη διανομή της. Κατόρθωνε να εξευρίσκει εκρηκτικές ύλες για τα διάφορα σαμποτάζ. Έδινε οδηγίες στους εργάτες του πυριτιδοποιείου, του Ναυστάθμου των Σιδηροδρόμων, που παρεσύροντο από το δικό του ενθουσιασμό και άλλα πολλά. Όλα τα έκανε με μια αυτονόητη περιφρόνηση του κινδύνου, τον οποίον δεν αγνοούσε εν τούτοις καθόλου αυτός, που είχε παρ όλο το νεαρό της ηλικίας του ολόκληρη οικογένεια, σύζυγο και 3 ανήλικα παιδιά που λάτρευε. Όταν ο Κ. Περρίκος έκρινε ότι έπρεπε να δοθεί ένα αποφασιστικό κτύπημα στους λίγους αξιοθρήνητους προδότες που είχαν συγκροτήσει την αισχρά οργάνωση ΕΣΠΟ, ανέλαβε μαζί με τους συμμαχητές του το έργο. Και το έργο αυτό εκτελέσθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 1942, ημέρα Κυριακή και ώρα 12:00 το μεσημέρι.
Πολλά γράφτηκαν γι αυτό το σαμποτάζ μέσα στην καρδιά της κατεχόμενης Αθήνας.
Η Μόσχα και το Λονδίνο μιλούν με θαυμασμό ότι ήταν το πρώτο και μεγαλύτερο σαμποτάζ στην κατεχόμενη Ευρώπη.
- Ο Edde Mayer, αρχηγός της βρετανικής Αποστολής που συνεργάστηκε με την Ελληνική αντίσταση, δηλώνει ότι η ανατίναξη της ΕΣΠΟ ήταν αξιοθαύμαστο έργο σε σχέση με άλλες ενέργειες εκείνου του καιρού και όντως φόβισε τους Γερμανούς.

- Ο αρχηγός της ΠΕΑΝ Κώστας Περρίκος ήταν ο νους πίσω από την επιχείρηση. Ήταν δουλεία ερασιτεχνών, αλλά ήταν επαγγελματικά οργανωμένο και εκτελεσμένο το εγχείρημα της ανατίναξης της ΕΣΠΟ την 20.9.1942, Κυριακή ώρα 12:03 . Όλη η Ευρώπη δεν είχε μεγαλύτερο σαμποτάζ να συγκρίνει με αυτό.
Συνελήφθη μετά από προδοσία μαζί με άλλους συμμαχητές του, την 11.11.1942 στο σπίτι όπου εκρύβοντο, στην Καλλιθέα. Παίρνει όλη την ευθύνη επάνω του.
Κάποια μέρα, τέλος Νοεμβρίου, γυρίζοντας από ανάκριση από τον Πειραιά στις φυλακές Αβέρωφ ζήτησε από τον Αυστριακό αξιωματικό που τον συνόδευε να του επιτρέψει να επισκεφθεί το σπίτι του, στην Αθήνα (Μιχ. Βόδα 137) για να δη την γυναίκα του και τα παιδιά του, δίνοντας του τον λόγο της στρατιωτικής του τιμής ότι δεν θα αποδράσει. Πράγματι ο Αυστριακός Αξιωματικός τον πήγε σπίτι του όπου παρέμεινε μίση ώρα.
Στις 31.12.1942 παραμονή του νέου έτους καταδικάζεται από το Γερμανικό Στρατοδικείο 3 φορές σε θάνατο και 15 έτη ειρκτήν.
Δικηγόρος υπεράσπισης ήταν ο γερμανομαθής Ιωάννης Λόντης (μετέπειτα καθηγητής και Ακαδημαϊκός )
Συγκατηγορούμενοι: Ιουλία Μπίμπα, Κ. Γιαννάτος, Επ. Γαλάτης, Αικατ. Μπέση και Γιώργος Κουσουράκος.
Ο Κ. Περρίκος στην απολογία του αναλαμβάνει την ευθύνη για όλα, σε μια υπέρτατη χειρονομία αυτοθυσίας και απαράμιλλου ηρωισμού. Απολογείται λέγοντας:
«Είμαι Έλληνας Αξιωματικός. Υπερηφανεύομαι για το χτύπημα που σας έδωσα. Το έκανα με την ιδέα πως έπρεπε να το κάνω χάριν της πατρίδας μου. Για το μεγαλείο της, δίνω την ζωή μου».
Βγαίνοντας μετά την καταδίκη του από το Στρατοδικείο βλέπει τη γυναίκα του και τα παιδιά του και πριν μπει στην κλούβα τους κάνει με το χέρι του το σήμα της νίκης.
Μεταφέρεται στις φυλακές Αβέρωφ στο κελί των μελλοθανάτων Νο 12 που έχει έξω από το κελί με κιμωλία ένα σταυρό.
Μέσα από τη φυλακή στέλνει στη γυναίκα του και στα παιδιά του σημειώματα και γράμματα με νουθεσίες, υποθήκες, παρηγοριές. Μαζί και ένα ποίημα:

Θάρθη η ώρα
Μεσα στη μπόρα
Στάσου αντρίκια
Και πιες θαρρετά
Της σκλαβιάς το ποτήρι
Μη σε νοιάζει
Χαράς πανηγύρι να νοιώσει η ψυχή σου
Θάρθη η ώρα.
Μη στενάζεις
Της καρδιάς σου το δάκρυ
Μη στάζει
Το γερό σου το χέρι να χτυπήσει με φόρα
Θάρθη η ώρα
Μη σε νοιάζει
Οι λαοί ξέρουν τίνος ταιριάζει
Το χρυσό το στεφάνι
Πρόσμενε το
Να φυλλάει τα μαλλιά σου
Μες σ' ελεύθερη χώρα
Θάρθη η ώρα.

Στις 23 Ιανουαρίου 1943 οι Γερμανοί επέτρεψαν στην οικογένεια του να τον επισκεφθεί στη φυλακή. Ήταν η τελευταία φορά που τον είδαν η γυναίκα του και τα παιδιά του.
ΦΥΛΑΚΕΣ ΑΒΕΡΩΦ. 23.11943 το πρώτο του γράμμα.
«Ο θεός θέλησε να μεγαλώσετε δίχως πατέρα. Σύμφωνα με την απόφαση του Στρατοδικείου, ο πατέρας σας υπήρξε ένας εξαιρετικά επικίνδυνος εγκληματίας ένας απαίσιος τρομοκράτης, αυτό όμως δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Ο πατέρας σας είχε άλλες επιδιώξεις. Επίστευε σε υψηλά ανθρωπιστικά ιδεώδη. Η σκέψη του ξεπερνούσε τα στενά όρια της πατρίδας μας. Εκείνο κυρίως που τον χαρακτήριζε ήταν η αγάπη του προς όλους τους ανθρώπους δίχως εξαίρεση.
Βρέθηκε όμως στην δίνη ενός πολέμου και πιστεύοντας στα ιδανικά του, ενόμισε πως θα μπορούσε να συμβάλει - ακόμη και όταν ο πόλεμος βρισκόταν στο ζενίθ του - στην προπαρασκευή του κόσμου για την πραγματοποίηση της Διεθνούς Συνεργασίας που αποτελεί προϋπόθεση της Ειρήνης και ευημερίας ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Ο πατέρας σας έπεσε για την λευτεριά της Πατρίδας μας. Έφυγε από τον κόσμο με την ικανοποίηση πως αν δεν έκανε το χρέος του όσο έπρεπε, πάντως το έκανε όσο μπορούσε. Το χρέος αυτό δεν τελειώνει ποτέ. Αν ζούσε, θα εξακολουθούσε τις προσπάθειές του και κατά την περίοδο της Ειρήνης.
Δουλέψτε για να σταματήσουν οι πόλεμοι, να ευημερήσουν οι άνθρωποι, να ΕΝΩΘΟΥΝ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, να ειρηνεύσει και να ευτυχήσει ο κόσμος.
Δουλέψτε για να καταργηθούν οι τεχνητοί φραγμοί που παρεμποδίζουν και σε άπειρες περιπτώσεις ματαιώνουν την πρόοδο των αξίων.
Δουλέψτε για την επικράτηση της Δημοκρατίας.
Αφιερώστε την ζωή σας στην Ελλάδα και την ανθρωπότητα.
Η θέλησις, η υπομονή, η εγκαρτέρηση, ο αλτρουϊσμός, η φιλοπατρία, το θάρρος, η αυτοθυσία, η αξιοπρέπεια και η σεμνή περηφάνια αποτελούσαν ολόκληρη την περιουσία μου και αυτά σας κληροδοτώ.

Φυλακές ΑΒΕΡΩΦ
Κελί 12
Κ. Περρίκος»

Στις 4.2.1943 πριν την εκτέλεσή του ένα άλλο σημείωμα και ένα ποίημα για τον γιό του Δημήτρη.
«Πεθαίνω για την Ελλάδα και θυμάμαι την τελευταία στροφή του ύμνου του Μιστράλ: «Κι αν πρέπει να πεθάνουμε για την Ελλάδα, ω θεία δάφνη, μια φορά κανείς πεθαίνει»

ΦΥΛ. ΑΒΕΡΩΦ
4/2/43 Κ.ΠΕΡΡΙΚΟΣ
ώρα 5:20
Εγκαταλείπω τον κόσμο χωρίς μίση και κακίες. Αγωνίσθηκα για την πατρίδα μου. Για την δικιά τους πατρίδα αγωνίζονται κι εκείνοι οι οποίοι με καταδίκασαν. Θα ήθελα το αίμα μου να μην μας χωρίσει αλλά να μας ενώσει στο μέλλον με τους σημερινούς αντιπάλους.

Κ. ΠΕΡΡΙΚΟΣ»

Το τελευταίο σημείωμα,που έστειλε ο Κώστας Περρίκος
στον συγκρατούμενό του Διονύση Κατεβάτη,
λίγο πριν την εκτέλεσή του από τους Γερμανούς.
(πό τό kefalonianmantata.gr)

Ο Κώστας Περρίκος εκτελέσθηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής την 4.2.1943, ώρα 7:30 π.μ.
Σύμφωνα με την αναφορά του ιερομόναχου Νικόδημου Γραικού εξωμολογήθη ειλικρινώς και μετέλαβε των αχράντων μυστηρίων με κατάνυξη. «Ο υποσμηναγός Κων/νος Περρίκος, ετών 37 προ της εκτελέσεώς του είπε τα εξής προς τους παριστάμενους Γερμανούς:
"Δεν αισθάνομαι τίποτα εναντίον σας. Εσείς κάνατε το καθήκον σας. Ομοίως έκανα κι εγώ το δικό μου. Είμαι Ελληνας αξιωματικός της Αεροπορίας- Υποσμηναγός. Σας ευχαριστώ πολύ".
Οι παριστάμενοι Γερμανοί αξιωματικοί εχαιρέτισαν άπαντες στρατιωτικώς. Ολίγον προ της εκτελέσεώς του ανεφώνησε
«Ζήτω η Ελλάς!».
Όταν ο Γενικός Επιθεωρητής του Γερμανικού Στρατοδικείου ήλθε μαζί με άλλους αξιωματικούς να τον παραλάβουν από το κελί του στις 5:20 το πρωί για να τον οδηγήσουν στο θάνατο και την αθανασία, η νυχτερινή σιωπή των φυλακών Αβέρωφ εσχίσθη από την κραυγή του ήρωα προς τους συγκρατουμένους του:
«Παιδιά με παίρνουν για εκτέλεση. Κουράγιο! Γρήγορα έρχεται η Νίκη και η Λευτεριά! Ζήτω η Ελλάς!».
Όταν λίγες ώρες αργότερα ο συνήγορος του Περρίκου επεσκέφθη τον Επιθεωρητή Λάγκε, ηλικιωμένο εξ επαγγέλματος υπάλληλο των Γερμανικών Στρατοδικείων, για να τον ρωτήσει σχετικώς με την τύχη του θανατοποινίτη, ο Γερμανός αυτός δεν μπορούσε να κρύψει την συγκίνησή του για το θέαμα, στο οποίο είχε παραστεί. «Er Starb den heldemtot» («απέθανεν ως ήρωας» ), είπε.
Η εκτέλεσις του Περρίκου ανεκοινώθη ως κάτωθι από τις εφημερίδες των Αθηνών.
«Δι' αποφάσεως του παρά τω Στρατιωτικώ Διοικητή Νοτίου Ελλάδος Στρατοδικείου υπό ημερομηνίαν 31.12.1942, ο Κων/νος Περρίκος, αξιωματικός της Αεροπορίας, γεννηθείς εν Χίω την 23.4.1905 κατεδικάσθη μεταξύ άλλων λόγω απαγορευμένης οπλοφορίας και κατοχής εκρηκτικών υλών, ως και λόγω συντάξεως και διαδόσεως προπαγανδιστικών εντύπων, εις θάνατον και 15ετή ειρκτήν. Ο καταδικασθείς ήτο είς εκ των ενόχων της δυναμιτιστικής αποπείρας της οδού Πατησίων, ως οργανωτής δε κόμματος εχθρικού προς τον Άξονα, προέτρεψεν εις απεργίας και εκδηλώσεις εναντίον των Γερμανών. Η απόφασις εξετελέσθη την 4.2.43 διά τυφεκισμού». Η ληξιαρχική πράξις θανάτου υπ΄αρ. 444/2/43 αναφέρει ότι ο Κ. Περρίκος, αξιωματικός της Αεροπορίας, εξετελέσθη την 4.2.1943 συνεπεία της από 31.12.1942 αποφάσεως του Γερμανικού Στρατοδικείου. Την 11.9.1943 το Υπουργείο Αεροπορίας διά Β.Δ. επανέφερε τον Κ. Περρίκο εις τους μονίμους και τον προήγαγε εις τον βαθμόν του Αντισμηνάρχου επ ανδραγαθεία.
- Στη «Δόξα» την εφημερίδα της ΠΕΑΝ γράφουν γι αυτόν οι συμμαχητές του. «Το πνεύμα του Κώστα Περρίκου, ζωντανό πάντα μέσα στις ψυχές μας, η υπέροχη αγωνιστική του μορφή με τα ήρεμα, στοχαστικά του μάτια, σύμβολο στον αγώνα των Ελληνικών νιάτων ενάντια στον κατακτητή, η τόλμη του συνώνυμη με την αγωνιστική τόλμη στέκουν πάντα μπροστά μας να μας προφυλάξουν από λιγοψυχιές ανάξιες για νέους αγωνιστές. Ο δυνατός και απαράμιλλος αγωνιστής είχε αφιερώσει όλη τη θέρμη της ωραίας ζωής του στο Εθνικό και Δημοκρατικό Ιδανικό».
- Η εφημερίδα «Η Μάχη» της εποχής εκείνης, γράφει μετά την εκτέλεση του Κ. Περρίκου: «Μικρόσωμος, λεπτός με μέτωπο ευρύ και μάτια διαπεραστικά και ρεμβώδη, γελαστός πάντα και μειλίχιος στους τρόπους, έμοιαζε περισσότερο ποιητής και λιγότερο ή καθόλου επαναστάτης, αλλά έκλεινε μέσα στην ψυχή του την Ελλάδα. Κάτω από τον ζυγό και την τρομοκρατία άρχισαν να κινούνται μερικοί ανυπότακτοι ΄Ελληνες. Πρώτος μεταξύ των πρώτων ο μικρόσωμος Υποσμηναγός ανέπτυξε τότε μιαν αφάνταστη δραστηριότητα. Ευκίνητος, εύγλωττος, ακαταπόνητος, έτρεχε, έμπαινε παντού, έπειθε, στρατολογούσε, φορολογούσε, οργάνωνε τη Στρατιά των Ελλήνων που θα κρατούσαν τα όπλα και τα φλάμπουρα και την τιμή της Ελλάδας ψηλά. Προσηλωμένος στο όραμα δεν άκουσε τις συμβουλές των φρονίμων. «Έχεις γυναίκα και παιδιά Περρίκο». «Η ζωή μας ανήκει στην Ελλάδα», ήταν η απάντηση».
- Την 7.2.1987 γίνονται τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Κ. Περρίκου στην Καλλιμασοά της Χίου. Σε μια σεμνή τελετή ο παλιός φίλος και συγχωριανός του Κωνσταντίνος Κρεατσάς, επίτιμος Εκπαιδευτικός Σύμβουλος, γνώριμός μου από τα χρόνια προ του 1940 όταν ο ηρωϊκός Χιώτης Αξιωματικός μετείχε στον αντιδικτατορικό αγώνα κατά του Μεταξά λέει: «Ο Κ. Περρίκος υπήρξε μέγας Εθνικός Ηρωας και πανάξιος της Πατρίδας. Η ηρωϊκή του πράξη αναπτέρωσε τότε το φρόνημα των αδούλωτων και διέλυσε τα προδοτικά και ατιμωτικά σχέδια των κατακτητών. Η πατρίδα τον ευγνωμονεί, η Χίος τον τιμά και η ιδιαίτερη πατρίδα του σεμνύνεται για το τέκνο της. Η ενέργειά του ήταν πράξις γενναιότητας και αυτοθυσίας, αυτόβουλης και ελεύθερης αποφάσεως, προϊόν εσωτερικής και μόνον επιταγής. Υποκλίνομαι ευλαβικά μπροστά στο πελώριο ηθικό ανάστημα του Κώστα Περρίκου».

Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος δίνει ένα πορτραίτο του Κ. Περρίκου: «Πώς μπορώ να σας δώσω το ζωντανό πορτραίτο ενός ανθρώπου που η ζωή ξεχείλιζε από μέσα του σαν ακράτητος χείμαρρος. Δεν έχω γνωρίσει άνθρωπο με τόση ζωντάνια. Δεν μπορούσα όμως τότε να μαντέψω τι δύναμη κρυβόταν μέσα του. Έβλεπα και χαιρόμουν την ζωντάνια του αλλά δεν ήξερα, ούτε μπορούσα να προβλέψω ότι ο ολοζώντανος αυτός άνθρωπος θα γίνονταν ισχυρότερος από τον θάνατο, ότι θα γινόταν, όπως έγινε, αθάνατος».

Την 2.9.1987 γίνονται τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Κ. Περρίκου στην οδό Γλάδστωνος και Πατησίων όπου και το κτίριο που εστεγάζετο η ΕΣΠΟ. Την επαύριο των αποκαλυπτηρίων ο δημοσιογράφος Φρέντυ Γερμανός επανέρχεται σχολιάζοντας τις υποθήκες του Κώστα Περρίκου: «Αναρωτιέμαι πόσοι από τους εραστές της σημερινής Ενωμένης Ευρώπης θα είχαν το κουράγιο να κάνουν αυτή την γενναία προφητεία την ώρα που τους σημάδευαν τα Γερμανικά πολυβόλα; Δέκα, πέντε, τρεις, ένας , κανένας; Κάτι μου λέει ότι η προτομή του Κ. Περρίκου δεν έπρεπε να στηθεί στα Χαυτεία. Έπρεπε να στηθεί στην καρδιά της Ευρώπης. Ίσως μπρος στο Κοινοβούλιό της. Εκεί είναι η θέση του. Του την χρωστάτε. Ένας απλός Έλληνας Αεροπόρος σάς άνοιξε το 1943 το δρόμο, στον οποίο σήμερα πορεύεστε».
Καθώς σήκωσαν την σημαία από την προτομή φάνηκε η ωραία μορφή του Υποσμηναγού Κ. Περρίκου. Μια μορφή θεληματική με ένα ανεπαίσθητο χαμόγελο. Σαράντα πέντε χρόνια πριν στη γωνία Γλάδστωνος και Πατησίων είχε τινάξει με λίγους αποφασισμένους συντρόφους του την ΕΣΠΟ, μια ναζιστική οργάνωση που ετοίμαζε σώμα Γενιτσάρων να πολεμήσουν στις τάξεις του Γερμανικού Στρατού. Χαφιέδες και Γερμανοί βρήκαν το θάνατο στην ανατίναξη που ήταν η πρώτη σημαντική πράξη σαμποτάζ στην καρδιά της Γερμανοκρατούμενης Αθήνας και από τότε δεν έγινε λόγος για επιστράτευση Ελλήνων.
- Στη σεμνή τελετή των αποκαλυπτηρίων ο Δήμαρχος Αθηναίων Μιλτιάδης Έβερτ είπε: «Όλοι οι Έλληνες μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι ότι η αντίσταση που έγινε στην Αθήνα ήταν η μεγαλύτερη αντίσταση. Ας αποτελέσει για μας τους νεώτερους ένα παράδειγμα προς μίμηση».
- Ο Michael Στάϊκος, Επίσκοπος Χριστουπόλεως, (Βιέννη), 4.10.1987 Δοξολογία επί τη 230ή επετείω της γεννήσεως του Ρήγα Φερραίου είπε: «Η αδαμαντοκόλλητος αλυσίδα των ηρώων και μαρτύρων του Έθνους μας, της οποίας η αρχή χάνεται στα βάθη της ιστορίας μας και οι κρίκοι της φέρουν τα ονόματα: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Ρήγας Φερραίος, Αλέξανδρος Υψηλάντης, Γρηγόριος Ε΄, Κύπρου Κυπριανός, Παύλος Μελάς, Γρεβενών Αιμιλιανός, Σμύρνης Χρυσόστομος, Κωνσταντίνος Περρίκος, Λέλα Καραγιάννη, Μιχάλης Καραολής, Ανδρέας Δημητρίου, η αλυσίδα λέγω αυτή έρχεται να μας ενώσει με τους προγόνους μας».
- «Η ιστορική μνήμη του Κράτους είναι συχνά μεροληπτική. Τιμά συνήθως κι αυτό είναι δίκαιο, αλλά δεν είναι αρκετό, μόνον εκείνους που υπακούοντας σε δική του εντολή, θυσιάζονται. Αλλά υπάρχουν και μάρτυρες που θυσιάστηκαν για την Πατρίδα χωρίς να λάβουν καμμία εντολή από το Κράτος. Ένας από αυτούς και ο Κώστας Περρίκος»
- «Πάντα γελαστός, ένα πακέτο νεύρα ήταν ο αεροπόρος Κ. Περρίκος. Χέρια, πόδια, πρόσωπο, κορμό όλα τα σάλευε. Είκοσι χρόνια τον γνώριζα αλλά το πλάσμα που συνάντησα στα τέλη του Σεπτέμβρη 1942, ήταν η προσωποποίηση της τρέλλας. Αρχηγός της ΠΕΑΝ ήλθε να ζητήσει βοήθεια για την έκδοση της λαθραίας εφημερίδας του. Αν και πατέρας 3 παιδιών και πάμπτωχος, είχε πέσει με τα μούτρα στην αντίσταση. Το παράλογο θάρρος του κανέναν δεν άφηνε ασυγκίνητο, τους ζωντανούς ερυθροπύρωνε, στους δειλούς στερέωνε την καρτεριά τους»
- Στην «Παγκόσμια Ιστορία» (εκδόσεις «Ελευθερουδάκη») γράφεται για τον Περρίκο: «Η ήττα εις το μέτωπο και η κατάληψις της χώρας υπό των στρατευμάτων του Άξονος δεν εσήμαιναν το τέλος της αντιστάσεως στην Ελλάδα. Δια της καταβιβάσεως της Σημαίας από την Ακρόπολη υπό του Μαν. Γλέζου και του Απ. Σάντα και δια της ανατινάξεως της προδοτικής οργανώσεως ΕΣΠΟ υπό του αεροπόρου Κων/νου Περρίκου και των συνεργατών της ΠΕΑΝ το αντιστασιακό φρόνημα των Ελλήνων βρήκε την εκδήλωσή του».

ΠΗΓΗ